Omarm

We gaan het hebben over Habakuk. Eén van de kleinere profeten uit het Oude Testament. Dit Bijbelboek is niet groot en wordt niet zo vaak aangehaald bij preken in kerken. Wat best kenmerkend is want als je dit Bijbelboek leest, word je allereerst ondergedompeld in een fantastisch literair werk. En daar blijft het niet bij want ook juist dit Bijbelboek staat bol van de kracht van God.

Vandaag vragen we ons af wat Habakuk van toen ons kan vertellen voor nu.

Stel je voor dat de tekst een deur is naar een andere wereld. Of in dit geval, een andere tijd. De tekst schept een andere wereld voor jou als lezer waarin je wordt ondergedompeld. En in die andere wereld wil je graag dingen te weten komen. In onze nieuwsgierigheid en ‘honger’ om dingen te weten te komen is het goed om vragen te stellen aan de tekst. Op deze manier gaan we samen als het ware op ontdekkingsreis. Een tekst geeft vaak antwoord op wat je wilt weten.

Habakuk is een Bijbelboek wat ik persoonlijk erg interessant vind. In dit boek lezen we dat profeet Habakuk zich laat raken door het onrecht wat hij ziet. Hij zoekt vervolgens God zelf op. Door dit gegeven is dit Bijbelboek een uniek boek. Als je Bijbelboeken van andere oude profeten leest is het opmerkelijk dat God het altijd zelf is die de profeten opzoekt. Bij Habakuk is dit dus niet het geval. Het is hier juist andersom, het maakt dit Bijbelboek uniek en bijzonder.

Habakuk was dus een profeet in Juda en profeteerde in dit zuidelijke rijk wat niet zo heel groot was in die tijd. Misschien is het goed om je te bedenken dat in deze tijd het noordelijke rijk al meer dan 100 jaar was verdwenen, alleen het zuidelijke rijk Juda bestond nog. Als je verder leest in dit Bijbelboek kom je in Habakuk 3 een lied tegen met muzikale aanwijzingen (Hab. 3:3,9,13,19). Dit zou zomaar kunnen betekenen dat hij bij de officiële profeten van de tempel in Jeruzalem hoorde. Wie zal het zeggen.

De profetie van Habakuk kan niet precies gedateerd worden, maar wel ongeveer. We zijn hier namelijk aangekomen in de tijd dat de Babyloniërs (die ook wel de Chaldeeën genoemd) opkomen als een grote wereldmacht. Ze zijn nog niet in Juda aangekomen maar hun komst wordt aangekondigd. En ze zijn berucht. Dat lees je terug in hoofdstuk 1:6. Dit stuk tekst zou dus aangeven dat we in dit Bijbelboek zijn aangekomen in de tijd 620 – 605 voor Christus.

Habakuk 1:6 – Ik laat de Chaldeeën komen, dat grimmige, onstuimige volk, dat de hele aarde doorkruist om andermans woonplaatsen te bezetten.

We weten verder niet veel over de profeet Habakuk. We weten niets over zijn afkomst of woonplaats.

De naam Habakuk komt van het Hebreeuwse werkwoord dat ‘omarmen, omhelzen’ betekent. Je zou deze betekenis kunnen zien als karakteristieke omschrijving voor de inhoud van het Bijbelboek. Waarom? Omdat Habakuk, bij al zijn vragen, zijn vertrouwen volkomen op God stelt.

Habakuk begint met een klacht gericht aan de Here God. Al lange tijd roept hij naar God, maar hij krijgt geen antwoord. Het blijft dus stil en het lijkt alsof de Heer niet luistert naar het geroep.

Habakuk geeft vervolgens de reden van zijn klacht weer. In diverse beelden noemt hij het onrecht wat hij ziet en waarmee hij wordt geconfronteerd. Onrecht heerst in de samenleving, er is verdeeldheid, er is onenigheid.

Daardoor is de Wet krachteloos geworden. Eerlijke rechtspraak is er niet meer te vinden. Habakuk trekt zijn conclusie en benoemd deze.

Habakuk 1:4 De wet wordt ondermijnd, het recht krijgt niet langer zijn loop, de wettelozen verdringen de rechtvaardigen, het recht wordt verdraaid.

De rechtvaardige wordt in het nauw gebracht. Het recht is verwrongen. Habakuk houdt de Here God verantwoordelijk voor deze situatie. Met indringende vragen legt hij zijn nood voor. In het gebed en klacht van Habakuk klinkt duidelijk door: ‘Hoe lang nog onrecht Here God?’

In vergelijking met andere profeten neemt Habakuk een unieke positie in. Meestal is het God die het initiatief neemt om een profeet met een boodschap naar Zijn volk te sturen. Hier lijkt het wel alsof de missie van Habakuk begint met een vraag van Habakuk aan God. Habakuk is bezorgd over Juda. Gods richtlijnen worden verlaten en wanneer dat gebeurt, volgt er escalatie van onrecht en geweld!

De levensvragen die Habakuk stelt, zijn tijdloos. Het gebed van Habakuk is herkenbaar. Hoe vaak bidden wijzelf niet op soort gelijke manier? ‘Hoe lang nog onrecht Here God? Waarom laat U dit leed toe? Als je heel eerlijk bent: dit zijn herkenbare gebeden, toch? Zenden wij in moeilijke tijden allemaal niet dit gebeden naar boven? Stellen we niet allemaal deze vragen? 

Vaak denken we dat we heel netjes en nederig moeten spreken met God. We hebben onze eigen ideeën over hoe we moeten bidden, wat we moeten bidden, wat we dan wel of juist niet mogen zeggen of zelfs moeten zeggen.  En vaak zijn we dan ook nog erg druk om elkaar te overtuigen van onze eigen overtuigingen.

Als we nu even een stapje terug doen en er van een afstandje naar gaan kijken. Waar gaat het hier eigenlijk echt over?

Weet je, hier hebben we het over ‘redeneren’ met God. En daarin hebben we het niet over goed of fout. Ik denk dat het heel belangrijk is om te beseffen dat als er intimiteit is, je vrijuit met God mag spreken.

Vandaag kunnen wij hier veel van leren. Wanneer jij God zoekt door je gebed, besef dan dat God relatie met je wil. Hij wil niets liever dan tijd met je doorbrengen. In deze intimiteit is het belangrijk te blijven beseffen dat je weliswaar met eerbied spreekt, je hebt het natuurlijk wel tegen je hemelse Vader, de Schepper van hemel en aarde. Weet dat je hemelse Vader ook een leven in vrijheid voor je heeft klaarliggen. Daar hoort spreken in vrijheid in je gebed ook bij.