Rouw of flauw?

Rouw of flauw?

27 februari 2023 Uit Door Danielle

18 februari overleed mijn moeder. Wat kan ik hier over zeggen? Daar ben ik de afgelopen dagen veel mee bezig geweest.

Het leven was voor mijn moeder als een jas die nooit helemaal goed heeft gepast. Het was niet comfortabel en dat heeft gevolgen gehad. Toen ze ongevraagd ook nog eens één van de hoofdpersonen werd van het drama wat onze familie letterlijk uiteenscheurde en iedereen van ons raakte, veranderde het leven voor altijd.

Een tijdje geleden werd ik ’s nachts wakker met het beeld van het schilderij van ‘Het Puttertje’ in mijn hoofd. Het schilderij van Carel Fabritius hangt in het Mauritshuis in Den Haag. Ik zag het daar afgelopen jaar en bleef er een hele tijd fascinerend naar kijken.

Ik kocht het boek ‘Het Puttertje’ van Donna Tart, een dikke pil die ik nog aan het lezen ben. Ik sprak over ‘Het Puttertje’ op 4 december afgelopen jaar in onze eigen gemeente Rafaël Gouda. En afgelopen zondag was het mijn tante die me voor het eerst vertelde over ‘Het Puttertje’ van mijn moeder. Haar versie, door haar ogen gezien en geschilderd door haar hand.

Wat zie je hier nou precies op de foto bovenaan deze blog?

Het Puttertje zit met één pootje aan een kettinkje vast, voor een huisje, met een emmertje vol water. Dit schilderij dateert uit 1654. Het Puttertje is trouwens een distelvink, ze werden toen veel als huisdier gehouden. Waarom? Dit vogeltje kan je leuk trucjes leren. De distelvink kan heel grappig water putten uit een emmertje, vandaar de naam Puttertje. En om te voorkomen dat je vogeltje wegvliegt wordt hij met zijn pootje aan een kettinkje gelegd.

Wat mij hier in eerste instantie raakte en waarover ik sprak in onze gemeente betreft een beeld van identiteit. Ik koppelde het aan ‘de lat hoog leggen voor jezelf, je eigen wil van innerlijke overtuigingen of de overtuigingen van anderen die je letterlijk vast kunnen zetten’. Net zoals ‘Het Puttertje’. Dat, terwijl dit vogeltje hier zo niet voor bedoeld is, zijn wij dat ook niet. De schoonheid van het Puttertje, zijn mooie kleuren worden pas goed zichtbaar als hij zijn vleugels uitstrekt en mag vliegen. Zo is hij bedoeld!

Toen mijn tante vertelde over het schilderij van mijn moeder raakte me het opnieuw diep in mijn hart. Ik besefte ineens dat dit schilderij haar net zo gefascineerd moet hebben. Het is een mooie metafoor.

Ik heb afscheid genomen van mijn moeder. Zij mag nu, net als het Puttertje, vliegen met uitgestrekte vleugels zodat haar eigen kleur goed zichtbaar is. Niet meer verborgen.

Hoe ga je om met afscheid en rouw wat ongevraagd binnen stapt en je in een spiegel laat kijken? Rouw om wat is geweest maar vooral ook om wat niet? Voor mij betekent het dat ik weer mag omarmen wat ik geleerd heb. En het koesteren. Waarom? Om even af te schakelen, stil te worden. Ik merk dat ik het nodig heb om anders te leren vasthouden. Of misschien is het wel leren loslaten. Wie zal het zeggen? Loslaten van dat wat er niet was, maar ook van wat er wel was.

Dankbaar leren terugkijken en koesteren naar de dingen die zijn geweest. Het omarmen van ‘alles wat is geweest’, ik merk dat het een proces is. Het is er eentje zonder houdbaarheidsdatum. Tijd om te aanvaarden om daarna stapje voor stapje weer terug te komen in het hier en nu. Is het rouw? Is het flauw? Om verder te gaan is het, denk ik, belangrijk om te weten waar je vandaan komt. Anders loop je het risico om vast te komen zitten aan een kettinkje. Net als ‘Het Puttertje’.